ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ (Το διαστρεβλωμένο είδωλο στον καθρέπτη)

 

ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ :

(το διαστρεβλωμένο είδωλο στον καθρέπτη)  

Η νευρική ανορεξία είναι μια κατάσταση κατά την οποία το άτομο προσπαθεί να επιτύχει ένα χαμηλό σωματικό βάρος ,ως αποτέλεσμα της προκατάληψης που έχει για το σωματικό βάρος και του φόβου για το πάχος ,που περιγράφεται ως έντονη φοβία.Η διαταραχή εμφανίζεται συχνότερα σε έφηβα κορίτσια ,σε μία προσπάθεια συνειδητής ή ασυνείδητης προσπάθειας μείωσης βάρους.Μπορεί να εμφανιστεί και σε άνδρες απλά εδώ εκδηλωνεται σε μεγαλύτερη ηλικία.Επίσης μπορεί  να εμφανιστεί και σε μικρά παιδιά .Η απώλεια βάρους επιτυγχάνεται μέσω δίαιτας ή μέσω αποφυγής συγκεκριμένων τροφίμων,σε συνδυασμό με υπεργυμναστικη ή ακόμη και εκκαθαριστικές συμπεριφορές(αυτοπροκαλούμενος  εμετός ή χρήση καθαρτικών),το τελευταίο αναφέρεται στον βουλιμικό τύπο της ανορεξίας.Συχνά παρατηρείται αύξηση σε ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές και ιεροτελεστίες,αυπνία,υπερένταση.Ως αποτέλεσμα της απώλειας βάρους και άλλων σωματικών επιπτώσεων της ασιτίας ,η ποιότητα ζωής επηρεάζεται σημαντικά και το άτομο μπορεί να είναι ανίκανο να συνεχίσει τις σπουδές του ή την εργασία του.Ειναι επίσης πολύ συνήθες το άτομο που πάσχει από Ν.Α να μην ζητήσει βοήθεια. Αυτό θα συμβεί ύστερα από επιμονή γονιών ,συγγενών ή φίλων που βλέποντας αυτή την εικόνα, ανησυχούν.

ΤΥΠΟΙ ΑΝΟΡΕΞΙΑΣ:

*Ανορεξια  οξείας μορφής -χάνει βάρος

*Ανορεξια σταθερής μακροπρόθεσμης μορφής

*Ανορεξια βουλιμικού τύπου (ίσως να μη δείχνει ιδιαίτερα λιποβαρής)

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ ΠΟΥ ΠΑΣΧΕΙ ΑΠΟ Ν.Α: 

*Εμφανίζεται συνήθως σε νεαρά κορίτσια στην εφηβεία

*Απώλεια βάρους(15-50% του προ-ασθένειας βάρους)

*Εντονος φόβος να είναι στο φυσιολογικό σωματικό βάρος

*Επιμονή με την απώλεια βάρους

*Απώλεια έμμηνου ρύσης

*Καθυστερημένη σεξουαλική ωρίμανση

*Κατάθλιψη και κοινωνική απομόνωσηΤελετουργική στάση προς το φαγητό

*Υπεργυμναστική

*Αρνηση που ξεσπά σε επιθετικότητα

*Εξελισσόμενη ασθένεια_μπορεί να γίνει χρόνια.

*30-50% των ασθενών αναπτύσουν βουλιμικές τάσεις.

*Οικογενειακά προβλήματα 

ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΚΟΙΝΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ Ν.Α:

• Προφανής, γρήγορη και δραματική απώλεια βάρους.

• Λανούγκο Lanugo: Μικρές ανοιχτού χρώματος τρίχες φυτρώνουν στο κεφάλι και το σώμα.

• Εμμονή με τις θερμίδες και την ποσότητα των λιπαρών στα τρόφιμα.

• Απασχόληση με την τροφή, τις συνταγές και την μαγειρική. Μπορεί να μαγειρεύουν πολύπλοκα φαγητά για άλλους αλλά να μην τα καταναλώνουν οι ίδιοι/ίδιες.

• Κάνουν δίαιτες παρόλο που είναι αδύνατοι/αδύνατες ή επικίνδυνα ελλιποβαρείς.

• Φόβος μήπως πάρουν κιλά ή γίνουν υπέρβαροι.

• Τελετουργικά: κόβουν το φαγητό σε μικρά κομμάτια, αρνούνται να φάνε μπροστά σε άλλους, κρύβουν ή πετάνε φαγητό.

• Χρησιμοποιούν καθαρτικά, διαιτητικά χάπια, εμετικά, διουρητικά ή πηγαίνουν γρήγορα στο μπάνιο μετά τα γεύματα για να προκαλέσουν οι ίδιοι εμετό στον εαυτό τους και να αποβάλλουν τις περιττές θερμίδες.

• Κάνουν συχνή και επίπονη άσκηση.(υπεργυμναστική)

• Θεωρούν τους εαυτούς τους υπέρβαρους ακόμη και αν οι άλλοι τους λένε ότι είναι υπερβολικά αδύνατοι.(Διαστρεβλωμένο είδωλο στον καθρέπτη) 

• Δεν αντέχουν το κρύο και δηλώνουν συχνά πόσο κρυώνουν εξαιτίας της έλλειψης μονωτικού λίπους ή κακής κυκλοφορίας του αίματος λόγω πολύ χαμηλής πίεσης. Εμφανίζουν επίσης πολύ χαμηλή θερμοκρασία σώματος (υποθερμία) καθώς το σώμα προσπαθεί να εξοικονομήσει ενέργεια.

• Κατάθλιψη: μπορεί να βρίσκονται συχνά σε μια λυπημένη και ληθαργική κατάσταση.

• Απομόνωση: αποφεύγουν τους φίλους και την οικογένεια τους, αποτραβιούνται κοινωνικά και γίνονται μυστικοπαθείς.

• Φορούν φαρδιά ρούχα για να κρύψουν την απώλεια βάρους τους αν τους κάνουν σχόλια για την υγεία τους και θέλουν να τα αποφύγουν ενώ κάποιοι άλλοι/άλλες φορούν φαρδιά ρούχα για να κρύψουν το σώμα τους καθώς το θεωρούν μη γοητευτικό και υπέρβαρο.

• Τα μάγουλα τους μπορεί να είναι πρησμένα εξαιτίας της μεγέθυνσης των σιελογόνων αδένων που προκαλείται από την υπερβολική και συχνή πρόκληση εμετού.

• Πρησμένες αρθρώσεις

• Κοιλιακό φούσκωμα

Η ΑΝΟΡΕΞΙΑ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΟΛΟ ΤΟ ΣΩΜΑ :

*εγκέφαλος και νευρικό σύστημα:δυσκολία στη σκέψη,φόβος αύξησης βάρους ,λύπη,κακή διάθεση,ευερθιστοτητα,κακή μνήμη,αλλαγές,στη βιοχημεία του εγκεφάλου.

*Μαλλιά:αδύναμα και θαμπά

*Καρδιά:υπόταση,βραδυκαρδία,αρρυθμίες,καρδιακή ανεπάρκεια

*Αιμα:αναιμία και άλλα προβλήματα

*Μύες και αρθρώσεις: αδυναμία, κατάγματα, οστεοπόρωση

*Νεφρά:πέτρες στα νεφρά,νεφρική ανεπάρκεια

*Υγρά του σώματος:χαμηλά επίπεδα καλίου,μαγνησίου και νατρίου.

*Γαστρεντερικό:Δυσκοιλιότητα,φουσκώματα

*Ορμόνες:διακοπή περιόδου,μείωση οστικής πυκνότητας,υπογονιμότητα,αυξημένος κίνδυνος αποβολής,χαμηλό βάρος εμβρύου ,επιλόχεια κατάθλιψη.

*Δέρμα:θαμπό,ξηρό,τριχοφυία στο σώμα,συνεχής αίσθηση κρύου.

ΤΑ ΑΙΤΙΑ της νευρικής ανορεξίας φαίνεται να είναι πολυπαραγοντικά. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κοινωνίας, του τρόπου σκέψης, του συναισθήματος αλλά και της οικογένειας στην οποία ζουν τα άτομα με ανορεξία έχουν ενοχοποιηθεί σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό για την εκδήλωση της διαταραχής αυτής. Οι παράγοντες αυτοί περισσότερο φαίνεται να συμπληρώνουν ο ένας τον άλλον κι όχι να αποκλείουν ο ένας τον άλλον.

 ΠΡΟΓΝΩΣΗ:

Σε κάποιες περιπτώσεις η ανορεξία διαρκεί για πολύ λίγο και το άτομο επανέρχεται γρήγορα είτε μόνο του είτε με μια μικρή παρέμβαση.Ομως στο 10%-20% των πασχόντων ,το πρόβλημα γίνεται χρόνιο και δυσεπίλυτο.Η πρόγνωση είναι χειρότερη στην ανορεξία ενηλίκων,σε άτομα με συνοσηρότητα,σε άτομα με ανορεξία βουλιμικού τύπου και στα άτομα με απότομη απώλεια βάρους.Περίπου 1 στα 3 άτομα με ανορεξία αναπτύσουν αργότερα αδηφαγική συμπεριφορά στα πλαίσια της ασθένειας.Η ανορέξια έχει τα μεγαλύτερα ποσοστά θνησιμότητας από κάθε άλλη ψυχιατρική ασθένεια.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Η αντιμετώπιση της Ν.Α ανορεξίας δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση.Καταρχάς το άτομο πρέπει να πεισθεί ότι χρήζει βοήθειας .Από κει και πέρα χρειάζεται η συνεργασία και διαρκής υποστήριξη από εξιδεικευμένο γιατρό(Παθολόγο ),διατροφολόγο, ψυχολόγο ,γυμναστή. Απαραίτητη και υψίστης σημασίας είναι και η συνεργασία της οικογένειας σε όλη αυτή την προσπάθεια. Σε προxωρημένο στάδιο της ασθένειας κρίνεται απαραίτητη η εισαγωγή σε εξιδεικευμένη μονάδα νοσοκομείου. 

Πηγή:*National Centre for Eating Disorders,*Vikipedia

*Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Δίαιτας που εορτάζεται κάθε χρόνο στις 6 Μαΐου, καθιερώθηκε το 1992 από την Μέρι Έβανς-Γιανγκ, μία πρώην ανορεξική, επικεφαλή της αντιδιαιτικής καμπάνιας στη Μεγάλη Βρετανία και συγγραφέως του μπεστ σέλερ «Τα έχεις όλα, χωρίς να κάνεις δίαιτα». Η μέρα αυτή μας καλεί να αποδεχθούμε το σώμα μας χωρίς κόμπλεξ, να γιορτάσουμε την ομορφιά και την ποικιλομορφία των ανθρώπινων σωμάτων, ενάντια στην εμμονή για απώλεια βάρους και τον ρατσισμό απέναντι στους υπέρβαρους.

Νάσια Παναγοπούλου

Αφηγηματική Ψυχοθεραπεύτρια

Master practitioner in eating disorder 

Σύμβουλος ψυχικής υγείας συνδιασμένων μεθόδων

 Ενεργειακή θεραπευτρια